Tasarımcının hissedilmediği tasarım...

Tasarım odaklı düşünme biçimini ilke edinmiş ve yenilikçi fikirleriyle ayrışmayı başarmış Frog’un aylık dergisi Design Mind’ın yeni sayısı, limitli erişimle internette. Ticari bir kurum olarak asli görevleri kar etmek olsa da, ödüle layık görülmüş bu yöntemleri sayesinde tasarım konularını kendi perspektiflerinden yorumlayıp kanaat önderi sıfatını yerine getirmeye çalışıyorlar. Aynı zamanda bu düşünce biçiminin gelişmesi için tetikleyici yeni kavramlar öne sürüyorlar.


Frog Design Kurucuları

Frog’ta başkan yardımcısı olan Robert Fabricant’ın kaleme aldığı makale, davranış değişikliğinde tasarımcının rolü üzerine yakın tarihte daha da önem kazanacak üç alanın çerçevesini çiziyor: İkna, katalizör ve performans tasarımı. Makalenin tamamında "kullanıcı odaklı tasarım" merkezde yer alıyor. Mesela Japon tasarımcı Naoto Fukasawa, bu kavramı bir adım öteye götürerek tasarımın rolünü kullanım kolaylığı değil davranış olarak özümsenmesi, hatta kullanıcının tasarımcının varlığından bile haberdar olmaması olarak belirtiyor.


Naoto Fukasawa

Merkezde insan varken, psikoloji ve algılamanın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor. Mesela, ikna tasarımı için verilen örnek çok basit. Yapılan bir araştırmaya göre, elektrik faturası üzerine eklenen gülen surat kişinin enerji tüketimini %8 oranında azaltıyor. Katalizörlükte, etnografik araştırma, tüketicilerle beraber yaşayan, çeşitli sosyoekonomik sınıflardan insanın ürün/hizmeti nasıl deneyimlediğini birebir gözlemleyen yaklaşım ele alınıyor. Eğer hala duymadıysanız Nokia’nın tasarım araştırmacısı Jan Chipchase’i yakından takip etmenizi tavsiye ederim. Son olarak performansta ise empatinin önemi ve kullanıcının nasıl bir davranış sergilemesi bekleniyorsa ona göre bir deneyimin kurgulanmasından bahsediliyor.



Ülkemizde de kurumlar hizmet kalitelerini iyileştirmeye yönelik çeşitli araştırmalar yaptırıyorlar ancak en son ne zaman “inanmıyorum, bunu da düşünmüşler” dediğiniz bir yaklaşımla (ürün/hizmet) karşılaştınız? Big Brother gibi sadece gözetlemek değil, ne hissettiğiniz üzerine kafa yoran bir yaklaşıma rastladınız? Bunca çevreci geçinen firma içinde acaba hangisi faturasının üstüne gülen surat yerleştirip “bu ay daha düşük enerji harcamışsınız, teşekkür ederiz” mesajını eklemeye cesaret edebilir?